.png)
SANDAL SULTANLIĞI
Sandal ağacı ve benzeri türler
Santalum Türleri:
Santalum acuminatum, Santalum angustifolium, Santalum album, Santalum boninense, Santalum austrocaledonicum, Santalum crassifolium, Santalum cognatum, Santalum ellipticum, Santalum cunninghamii, Santalum haleakalae, Santalum cygnorum, Santalum hornei, Santalum diversifolium, Santalum lanaiense, Santalum freycinetianum, Santalum leptocladum, Santalum homei, Santalum macgregorii, Santalum involutum, Santalum margaretae, Santalum latifolium, Santalum mitchellii, Santalum longifolium, Santalum myrtifolium, Santalum marchionense, Santalum ovatum, Santalum mida, Santalum persicarium, Santalum murrayanum, Santalum preissianum, Santalum obtusifolium, Santalum salicifolium, Santalum papuanum, Santalum yasi, Santalum preissii, Santalum affine, Santalum raiateense, Santalum capense, Santalum venosum, Santalum densiflorum, Santalum cuneatum, Santalum hendersonense, Santalum fernandezianum, Santalum lanceolatum, Santalum insulare, Santalum majus, Santalum littorale, Santalum multiflorum, Santalum megacarpum, Santalum paniculatum, Santalum oblongatum, Santalum pyrularium, Santalum pelgeri, Santalum obstfolium, Santalum spicatum
Sandal olarak anılan türler:
Adenanthera pavonina, Baphia nitida, Eremophila mitchellii, Myoporum platycarpum, Myoporum sandwicense, Osyris tenuifolia, Pterocarpus santalinus, Osyris lanceolata
Santalum Austrocaledonicum
Pasifik beyaz sandal ağacı veya Yeni Kaledonya sandal ağacı olarak bilinir ve doğal yaşam alanı dünyanın en ücra yerlerinden biri olan Vanuatu ve Yeni Kaledonya adalarında kendiliğinden yetişen bir türdür. Ancak günümüzde kontrolsüz kaçak kesim nedeniyle doğal ortamda nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaçlar listesindedir.
Parfümler için buhar damıtma yöntemiyle elde edilen esans son derece tatlı, pürüzsüz, sütlü, kremsi, kehribarlı ve dumanlı bir ahşapsılığa sahip olup, santalol açısından zengin, kalıcı, derin ve tatlı odunsu bir karakter taşımaktadır.
Ayrıca, bir tutam çiçeksi ve egzotik nüanslar da barındıran rayihası takdire şayan sandal ağacıdır.
Yapılan laboratuvar araştırmaları, Santalum austrocaledonicum sandal ağacı esans yağında floral, müge çiçeği benzeri, hoş kokulu ve aktif bir eser bileşen olan doğal iso-β-bisabolol'ün tespit edilmiştir.
Aktif bileşenler:
Santaloller (cis-α-santalol, cis-β-santalol, cis-epi-β-santalol)
Ana bileşenler:
Seskiterpen alkol, α-santalol, β-santalol
Santalum Paniculatum
Bu türün doğal yaşam alanı, Hawaii Adaları'nın ıslak ve nemli tropikal ikliminde 450 - 2.500 metre rakımlarda yetişir.
Yavaş büyüyen Santalum paniculatum, genellikle birkaç ana gövdeye sahip çalımsı, herdem yeşil bir ağaçtır.
Fidan dikildikten sonra yeterli olgunluğa ulaşması ve istenilen ticari safhaya gelmesi, çiçek açmaya başladıktan sonra 3-4 yıl içinde; meyve vermeye başlaması ise 7-10 yıl içinde gerçekleşir. Bu süreç, damıtmaya elverişli gövde kalınlığı ve bünyesindeki uçucu yağın paralel olarak zenginleşmesi için oldukça uzun bir zamana ihtiyaç duyar.
Hawaii Adaları'ndaki yerlilerin, 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlarına kadar mobilya, süs eşyası ve tütsü olarak kullandığı bu sandal ağacı türü, başta Çin, Amerika ve diğer ülkelerden yoğun talep görmüş ve buna bağlı olarak kaçak kesim nedeniyle aşırı hasat sonucu bu tür neredeyse yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır.
Günümüzde Santalum paniculatum, diğer birkaç sandal ağacı türü gibi, gövdesinde oldukça değerli aromatik, tatlı ve ahşapsı bir uçucu yağ ürettiğinden dolayı rağbet gören kerestesi ve esansiyel yağı uluslararası ticareti sınırlandırılmıştır.
Santalum paniculatum sandal ağacı, buharla damıtılan ender kerestesi, adeta antika ahşap ve zengin deri nüansları ile topraksı, hafif misk esintisi taşıyan alt tonlarla sarmalanmış son derece zengin, samimi, karmaşık, dolgun ve sakinleştirici aromasıyla Hawaii adalarının egzotik ruhunu betimler.
Pterocarpus Santalinus
Piyasada kırmızı sandal, "candana" olarak da bilinen bu sandal ağacı türü genellikle Endonezya, Malezya ve Güney Hindistan'da yetişir.
Kırmızı sandal ağacı kütüklerinden damıtılan alevli turuncu-kırmızı renkli esans, baştan sona yumuşak pudra, tereyağı kremalı ve yumuşak misk sandal ağacı aroması profili yayan zanaatkârlar tarafından ustaca buharla damıtılmaktadır.
Bir süre alüminyum şişeler içinde dinlendirilip eskitilmeye bırakılan kırmızı sandal ağacı tester kağıt şerit koklama çubuğu üzerinde açılış aroması, arka planda çok sayıda pastel floral çiçek tozları, bir miktar tatlı baharat, kızarmış vanilya ve kurutulmuş mango meyve kabukları ile yoğun konsantre tatlı tereyağlı ballı sandal ağacının tüylü rayihasıdır.
Kırmızı sandal ağacı sCO2 ekstraksiyonu ile elde edilen pürüzsüz, kadifemsi kokulu sandal esansı, ceylan misk ile harmanlandığında tatlı vanilyalı dondurma, egzotik meyve ve tavada eritilmiş tereyağı ile viskili şekerlerden oluşan bir harmanı anımsatır.
Yavaş büyümesi ve nadir olması nedeniyle parfümeri, attar ve mobilya imalatı için kullanımı oldukça değerli ve pahalı bir hammadde olan Kırmızı sandal ağacı, binlerce yıldır en değerli orman ürünlerinden biri olmuştur.
Santalum Album
Mysore
Santalaceae
Hindistan'a bağlı Karnataka eyaletinin üçüncü en büyük kentidir. 1399-1947 yılları arasında Mysore Krallığı'na başkentlik yapmıştır.
Mysore, Karnataka bölgesinden elde edilen sandal ağacı yağı, dünyanın en kıymetli sandal ağacı yağları arasında kabul edilmektedir.
Her ne kadar Santalum album 2010 yılında Hindistan devleti tarafından sıkı tedbirlerle yasaklanarak korunsa da, dünya genelinde her geçen gün büyüyerek artan talep, Hint sandalına olan ilgiyi illegal yöntemlere teşvik eden ekonomik değerine bağlı olarak gelişen gizli hasatları Santalum album'u neredeyse yok olmanın eşiğine getirmiştir.
Mysore sandal ağacı, bazı Hintli satıcılar tarafından çok daha ekonomik bir varyant olan Exocarpos latifolius sandal ağacı ile istismar edilerek Mysore sandal ağacı adı altında satılmaktadır.
Distilasyon
En az 40-50 yaşındaki olgun sandal ağaçları, distilasyon yapılmadan önce en az altı ay boyunca açık dış ortam koşullarında, ağacın dış kabuğu bile soyulmadan bahçede bekletildikten sonra, ağaç kabukları soyulur.
Sandal ağacı yağı, kalitesini belirleyecek şekilde üç ana bölüme ayrıştırılarak kök, gövde ve dalları motorlu bıçkı ile kesilerek damıtma için hazırlanır.
Kesim bittikten sonra toz haline getirilen sandal ağacının en değerli yağı, sadece köklerinin bulunduğu bölgeden buharla damıtılarak elde edilen yağdır.
Standart
48 saat hidro distilasyon %2,68, ancak 10 saatlik buhar distilasyonu %1,60 ve süper kritik CO2 %4,11'lik verim elde edilirken, bazı durumlarda daha yüksek kaliteli sandal esansı için damıtma işlemi 2 ila 5 gün arası kesintisiz uzun bir distilasyon süreci ile takip edilmektedir.
Kök ekonomik değeri oldukça yüksek ve santalol açısından daha zengin bir bölgedir. Bir sandal ağacı yağı, laboratuvar ortamında yapılan tetkikler sonucu santalol oranı ne kadar yüksekse, o kadar kıymetli ve aynı zamanda iyi bir fiyat etiketi anlamına gelir.
Orta kalite esansiyel yağı, kerestenin sadece gövde kısmından elde edildikten sonra geriye kalan dallarından ekonomik değeri çok daha düşük olan sandal yağı elde edilir.
Genel aroma: kremsi, kadifemsi, pudramsı, balzamik, sütlü, yumuşak, sıcak, rafine, şehvetli, biraz derimsi, hafif hayvansaldır.
Santalum spicatum
Avustralya Sandal Ağacı olarak bilinen ve özellikle Batı ve Güney Avustralya'nın kurak bölgelerine özgü bir sandal ağacı türü, Hint sandal ağacına göre daha naif, odunsu ancak spesifik ve katmanlı aromasıyla piyasada daha sürdürülebilir, temini daha kolay ve popüler hale gelmiştir.
Avustralya Aborijin kabilelerinin asırlardır terapötik ve ruhsal faydalarından yararlandığı Santalum spicatum cinsi sandal ağacı, kozmetik sektöründe kullanımı için yedi gün boyunca buhar damıtma ile elde edilen esansın aroması tatlımsı ahşap ve hafif meyvemsi narenciye esintileri içeren taze, dinamik bir aromaya sahiptir.
Exocarpos Latifolius
Bu tür muson iklimli ormanlarda, kıyı yağmur ormanlarında ve genellikle Malezya, Endonezya ve Kuzey Avustralya'da yetişen ağaçtır.
Exocarpos latifolius
Ekonomik değeri Santalum album'a göre çok daha düşük olduğu için sıklıkla Hindistanlı üreticiler tarafından istismar edilerek "Hint Mysore sandal ağacı" adı altında müşterilere sunulan sandal ağacının kuzeni bir ağaç türüdür.
Hindistan sandal ağacına kıyasla, çok daha ahşapsı yönleri ön planda olan, ancak bir tutam sedir hissiyatı ve tozlu baharat ile yumuşak yağlı hissiyatı sayılabilecek bir aromaya sahip olan güzel kokulu esans, buhar damıtma ile elde edilir.
Brachyleana Hutchinsii
Muhuhu olarak bilinen ancak bazen de Afrika sandalı olarak anılan Brachyleana hutchinsii, Kenya, Tanzanya ve Afrika sahillerinde yetişen, cilalandığında ballı mermer efekt görünümüyle ekseriyetle mobilya, oymalar ve el sanatları heykel gibi inşaat alanında sıkça kullanılan değerli bir ağaçtır.
Kozmetik sektöründe krem, traş losyonu, şampuan ve kolonya gibi ürünlerde kullanılırken, aynı zamanda faydalı terapötik bileşenleri sayesinde kuru, iltihaplı ve yağlı cilt tedavilerinde de kullanılmaktadır.
Buhar damıtma ile elde edilen esans yağı, tatlı, balzamik, kremsi, pürüzsüz ve dumanlı aromasıyla adeta marangozhanede taze kesilmiş sedir nüansları ile Hindistan sandal ağacı arasında arafta kalmış oldukça hoş bir ahşap kokusuna sahiptir.
Adeta Sahara çöl gecelerinin bedevi kamp ateşinde gökyüzündeki yıldızları seyrederken huzurlu ve keyifli bir gecenin hissiyatını uyandıran bir aromaya sahiptir.
Osyris lanceolata
Afrika sandal ağacı, yarı parazitik bir bitkidir.
Güney Afrika'dan Zimbabve'ye ve Tanzanya, Kenya ve Uganda dahil olmak üzere doğu Afrika'ya; kuzeybatı Afrika'ya; Kanarya Adaları'na ve İber Yarımadası'nın güney yarısına kadar kayalık alanlarda veya kuru ormanların kenarlarında kendiliğinden yetişir.
Ancak genellikle herhangi bir yerde bol miktarda kümeler halinde nadir görülen Osyris lanceolata, aynı zamanda Somaliland'da ağacın yaprakları ve yumuşak dalları deri tabaklamada kullanılmaktadır.
Osyris lanceolata, Afrika Sandal Ağacı, dünya çapında ciddi şekilde tükenmekte olan Doğu Hindistan Sandal Ağacı ile benzer terapötik özellikleri nedeniyle daha ekonomik bir alternatif olarak kabul edilmektedir.
Buhar damıtma ile elde edilen esansiyel yağı, akçaağaç nüansları ve sandal ağacında bulunan ana aromatik bileşen olan santalol'dan aldığı aroma ile kalıcı, tatlı ve odunsu bir kokuya sahiptir. Diğer sandal ağaçlarına kıyasla oldukça dumanlı, yoğun, hafif sedir esintileri barındıran zengin, dolgun ve gür bir ahşap kokusudur.
Amyris balsamifera
Amyris ağacının botanik kökeni, 1886 yılına kadar bir sandal ağacı türü olduğu sanılıyordu; ta ki yaprakları mikroskobik incelemeye tabi tutulan bilimsel araştırmalar, bu bitkinin gerçek sandal ağacı ile arasındaki çarpıcı farklılıkları tespit edene kadar belirsizliğini o tarihe kadar korudu.
Piyasada yalancı sandal olarak da anılan Amyris bitkisinin meyve kabukları, bazen de ahşabından buhar distilasyonuyla elde edilen bu yağ, diğer sandal ağaçlarına göre çok daha sönük bir aroma ve yağlı, fındıksı ahşap, tatlı balzamik ve alt tonları biraz biberli, sıcak vanilyalı eserler taşıyan bir aromaya sahiptir.
Comments